Staatssecretaris Van Ooijen van het ministerie van VWS heeft eind januari het voorstel tot Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams) ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel bevat de expliciete grondslag en daarbij horende waarborgen voor een uitgebreidere gegevensuitwisseling tussen gemeenten en betrokken (zorg)organisaties en zorgprofessionals in het sociaal domein. Dit is nodig om tot een gecoördineerde aanpak en samenwerking te komen bij meervoudige problematiek.
Waarom Wams?
In de praktijk is gebleken dat personen die te kampen hebben met problemen op verschillende leefdomeinen veelal het best geholpen zijn met een integrale, op de persoon (of gezin) gerichte aanpak. Om tot een succesvolle aanpak te komen is het noodzakelijk om over de gegevens van de cliënt(en) te kunnen beschikken. Het huidige wettelijke kader biedt daartoe onvoldoende mogelijkheden, met als gevolg dat een gecoördineerde integrale aanpak vaak achterwege blijft door handelingsverlegenheid bij professionals met alle gevolgen van dien. De behoefte ontstond om de grondslagen voor gegevensverwerking wettelijk vast te gaan leggen.
Wat regelt het de Wams?
Het wetsvoorstel bevat de grondslagen voor rechtmatige verwerking van (bijzondere) persoonsgegevens waardoor gemeenten de wettelijke mogelijkheid krijgen voor een gecoördineerde aanpak om de verschillende hulpvragen op elkaar af te stemmen. De voorgestelde bepalingen regelen voor elke fase welke persoonsgegevens voor dat specifieke doel (mits noodzakelijk) kunnen worden verwerkt.
Raad van State
Het voorstel doet echter meer dan dat: het bevat ook bepalingen die regelen hoe de gecoördineerde aanpak dient te worden vormgegeven. De Raad van State stelt dat deze onderdelen van het voorstel in het licht van de complexe problematiek onvoldoende zijn doordacht. Daarom adviseerde de Raad het voorstel te beperken tot voor de gegevensverwerking noodzakelijke grondslagen en de overige onderdelen te schrappen. Verder waren er nog verschillende opmerkingen over de wijze waarop het voorstel de verwerking en bescherming van persoonsgegevens regelt. Zoals de mogelijkheden tot doorbreking van het medisch beroepsgeheim op grond van goed hulpverlenerschap waarover de Raad van mening is dat dit bezien in de context van het wetsvoorstel te ruime mogelijkheden biedt. VWS heeft in reactie hierop in het wetsvoorstel nadere eisen opgenomen waaronder het medisch beroepsgeheim kan worden doorbroken. Verder stelde het adviesorgaan dat het wetsvoorstel een vergaande beperking van de persoonlijke levenssfeer (artikel 10 van de Grondwet) met zich mee kan brengen. Zeker in de gevallen waarin de cliënt zelf geen hulpvraag heeft ingediend. VWS heeft met dit specifieke punt niets gedaan.
Hoe verder?
Tweede Kamerleden konden vanaf 8 maart 2023 schriftelijke vragen indienen over het wetsvoorstel. Het is ten tijde van plaatsen van dit bericht nog niet bekend wanneer de Wams behandeld wordt in de Tweede Kamer. De beoogde inwerkingtreding van de Wams is 1 januari 2024.
Voor het wetsvoorstel, de memorie van toelichting en het advies van de Raad van State klik op bijgevoegde link.
