Voor alle duidelijkheid, de titel van deze bijdrage betekent niet dat ik minder regels in de zorg als toekomstmuziek beschouw. In tegendeel, ik benader het onderwerp vooruitstrevend aan de hand van enkele kenmerken van het Italiaans futurisme. Het futurisme is een (kunst)stroming ontstaan aan het begin van de 20e eeuw. Het stond voor het afstand nemen van de tradities uit de 19e eeuw. De eigen tijd werd verheerlijkt (destijds snelheid, elektriciteit, machines en auto’s) en de blik was op de toekomst gericht. Een minder veelbelovend kenmerk van het futurisme was het oorlogsenthousiasme, ook een manier om tot verandering te komen, zo was de gedachte… Dit aspect laat ik, zoals u ongetwijfeld zult begrijpen, buiten deze bijdrage.
Minder regels in de zorg?
Minder regels in de zorg is sinds jaar en dag een terugkerend punt op meerdere agenda’s, van ministeries tot zorgorganisaties, van politiek tot patiënt- en cliëntorganisaties. Onder regels versta ik zowel de externe (overheid, Inspectie, zorgverzekeraars, gemeenten) als de interne (beroepsverenigingen, zorgorganisaties) opgelegde regels.
Iedereen wil heel graag overgaan tot het schrappen van regels. (Ook ik als jurist.) Dit omdat er te veel regels zijn of omdat de oorspronkelijke bedoeling van de regels niet meer bekend, zinvol of actueel is. Het opvolgen van regels neemt zoveel tijd in beslag dat de echte zorg- en dienstverlening aan patiënten en cliënten eronder lijdt. Dat kan nooit de bedoeling zijn! De vraag is hoe blijven we met zijn allen constructief in beweging, soms lijkt het veranderingsproces te stokken. Het futurisme biedt, wat mij betreft, aanknopingspunten om door te blijven gaan.
Futurisme
Futurisme staat voor universeel dynamisme. Dit betekent dat tijd, ruimte en object met elkaar verbonden zijn, ze kunnen niet los van elkaar worden gezien. Als een persoon wordt weergegeven op een schilderij, dan moet dit schilderij vervolgens ook laten zien wat deze persoon ziet. Futuristische schilders betrokken daarom in hun werk de hele omgeving. Geen geïsoleerde passieve afbeelding zoals bij de oude schilderkunst. Een bewegende omgeving is duidelijk te zien in ‘Dynamisme van een hond aan de riem’ van Giacomo Balla (1871-1958) uit 1912.
Het futurisme zegt eigenlijk dat alles van invloed op elkaar is, alles dringt in elkaar door. Dit geldt dus ook voor regels, een regel heeft invloed op de zorg- en dienstverlening en omgekeerd. Hopelijk klinkt dit niet te vaag, maar wat ik hiermee wil aanduiden is dat het verminderen van regels aan de hand van bijvoorbeeld geoormerkte prioriteitenlijstjes misschien niet de aanpak moet zijn. Dit is misschien te passief. Laten we ‘gewoon’ allemaal beginnen met iets, groot en klein, het maakt niet uit. Het zal positief uitwerken op elkaar. Niet alleen in de sector waar de regel van toepassing is, het kan ook een spin-off hebben in een andere zorgsector. Dit past dan ook weer goed bij een ander kenmerk van het futurisme: gelijktijdigheid. In dé werkelijkheid gebeurt veel op verschillende plekken en alles op hetzelfde moment. Dit levert energie op. Maak gebruik van de energie van de verschillende initiatieven tot regelvermindering, dit levert een kettingreactie aan resultaten op. Durf het oude denken en doen los te laten….misschien een beetje provoceren?
Giacomo Balla bracht in zijn schilderijen lijnen aan waarmee hij kracht en energie op het doek kon uitbeelden, de zogenoemde ‘krachtlijnen’. Stel, deze ‘krachtlijnen’ krijgen in relatie tot minder regeldruk fysiek de vorm van boegbeelden, ambassadeurs, aanjagers dan ben ik ervan overtuigd dat dit nog meer inspireert tot doorgaan.
Naschrift: het bovenstaande is geschreven vanuit persoonlijke interesse voor kunst en kunstgeschiedenis en een vrije interpretatie daarvan ten behoeve van mijn juridisch advieswerk.
